Zatrudnianie cudzoziemców w gastronomii

W obecnych warunkach na rynku pracy wytworzyła się duża, niezagospodarowana przestrzeń. Wielu pracodawców, w tym w branży gastronomicznej ma problem z obsadzeniem niektórych wakatów. Zatrudnienie cudzoziemców może być dobrą alternatywą w przypadku stanowisk, które nie cieszą się dużym zainteresowaniem pracowników krajowych. Związane jest to jednak z koniecznością  przejścia dość mocno sformalizowanych procedur. Zagadnienie to jest bardzo rozbudowane a niniejszy artykuł poruszy jedynie wybrane kwestie.

Zatrudnianie obcokrajowców – procedura oświadczeniowa

Obecnie istnieją różne procedury pozwalające zatrudnić obcokrajowców.

Procedura oświadczeniowa, zwana także uproszczoną, pozwala zatrudnić cudzoziemców z tzw. państw trzecich – Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdawii, Armenii i Gruzji na okres maksymalnie 6 miesięcy, w ciągu kolejnych 12 miesięcy od złożenia oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi. Takie oświadczenie pracodawca składa w Powiatowym Urzędzie Pracy. Cudzoziemiec musi posiadać tytuł pobytowy uprawniający do wykonywania pracy na terytorium Polski. Opłata od wniosku o rejestrację oświadczenia to 30 zł. Zostanie on rozpatrzony w okresie od 7 do 30 dni. Co istotne, oświadczenie nie zostanie zarejestrowane jeżeli dotyczy pracy sezonowej. Dla takich prac konieczne jest uzyskanie zezwolenia na pracę sezonową.

Obowiązkiem pracodawcy jest zawarcie pisemnej umowy z cudzoziemcem oraz przedstawienie mu tłumaczenia umowy w zrozumiałym języku. Do pracownika-cudzoziemcy zatrudnionego w związku z zezwoleniem na pracę sezonową stosuje się takie same obowiązki pracodawcy jak dla pracownika krajowego.

Pracodawca ma także obowiązek poinformować Powiatowy Urząd Pracy o podjęciu lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie 7 dni od daty wskazanej w oświadczeniu.

Zatrudnianie obcokrajowców - zezwolenie na pracę sezonową

Zezwolenie na pracę sezonową jest nowością w naszym porządku prawnym i zostało wprowadzone od 01 stycznia 2018 r.

Takie zezwolenie pozwala na podjęcie przez obcokrajowca pracy na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym, wyłącznie ramach działalności uznanych za sezonowe w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Wymienia ono m. in. ruchome placówki gastronomiczne, obiekty noclegowe turystyczne i miejsca krótkotrwałego zakwaterowania czy restauracje i pozostałe placówki gastronomiczne.

Aby otrzymać takie zezwolenie należy spełnić dwa warunki.

1. Należy zaoferować cudzoziemcowi wynagrodzenie nie niższe, niż wynagrodzenie innych pracowników wykonujących taką samą pracę;
2. Udowodnić, że nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych w oparciu o lokalny rynek pracy.

W zamyśle ustawodawcy takie warunki pozwalają z jednej strony chronić lokalny rynek pracy, a z drugiej zapobiegać wyzyskowi i nadużyciom w stosunku do cudzoziemców.

Wniosek o wydanie zezwolenia pracodawca składa do właściwego Powiatowego Urzędu Pracy. Opłata od wniosku wynosi 30 zł. Jeżeli potencjalny pracownik jest obywatelem innego kraju niż Ukraina, Białoruś, Rosja, Mołdawia, Armenia czy Gruzja do wniosku należy dołączyć informację dot. wyniku tzw. testu rynku pracy, tj. informacji  starosty, właściwego ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy. W przypadku gdy specyfika pracy wykonywanej przez cudzoziemca nie pozwala na wskazanie głównego miejsca jej wykonywania, informację, o której mowa powyżej, wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemców.

Jeżeli cudzoziemiec już znajduje się na terytorium Polski, starosta rozpoznaje wniosek w terminie od 7 do 30 dni i w zależności od decyzji pracodawca będzie mógł zatrudnić obcokrajowca lub też nie.

W wypadku kiedy cudzoziemiec nie przebywa w Polsce po rozpoznaniu wniosku starosta wyda zaświadczenie o wpisie. Takie zaświadczenie pracodawca przekazuje cudzoziemcowi. Jest ono podstawą do wydania wizy w celu wykonywania pracy sezonowej. Kiedy cudzoziemiec przyjedzie już do Polski, pracodawca ma obowiązek poinformować Powiatowy Urząd Pracy. Po spełnieniu obowiązku informacyjnego starota wydaje zezwolenie na pracę sezonową.

Po przyjeździe do Polski cudzoziemiec może pracować w trakcie oczekiwania na zezwolenie a po poinformowaniu Powiatowego Urzędu Pracy, jednak jedynie w warunkach określonych w wydanym wcześniej zaświadczeniu.

Obowiązkiem pracodawcy jest zawarcie pisemnej umowy z cudzoziemcem oraz przedstawienie mu tłumaczenia umowy w zrozumiałym języku. Do pracownika-cudzoziemca zatrudnionego w związku z zezwoleniem na pracę sezonową stosuje się takie same obowiązki pracodawcy jak dla pracownika krajowego.

Zatrudnianie obcokrajowców – zezwolenie typu „A”

Kolejną drogą pozwalającą zatrudnić cudzoziemca jest ubieganie się o zezwolenie na pracę.

Istnieje kilka rodzajów zezwoleń, z czego zdecydowanie najpopularniejsze dla pracowników w gastronomi jest zezwolenie typu „A” pozwalające cudzoziemcowi na podjęcie pracy na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba znajduje się na terenie Polski. W przeciwieństwie do zezwolenia na pracę sezonową nie ma tu znaczenia charakter pracy.

Aby je uzyskać Pracodawca musi złożyć stosowny wniosek do wojewody właściwego ze względu na siedzibę zakładu pracy. Podobnie jak w przypadkach wcześniejszych, wymagane jest przeprowadzenie testu rynku pracy z wyjątkiem obywateli Ukrainy, Białorusi, Rosji, Mołdawii, Armenii i Gruzji.

Zezwolenie wydawane jest na okres do maksymalnie 3 lat. W zależności od wnioskowanego okresu różnić będzie się opłata od wniosku – jeżeli wniosek dotyczy okresu poniżej 3 miesięcy wynosić ona będzie 50 zł, jeżeli natomiast dotyczy okresu powyżej 3 miesięcy opłata wyniesie 100 zł. Pozostała część procedury wygląda tak jak w przypadku zezwolenia na pracę sezonową.

Co grozi za zatrudnianie obcokrajowców „na czarno”?

Procedury zatrudnienia mogą wydawać się skomplikowane i w ten sposób rodzić pokusę zatrudnienia z ich pominięciem i bez umowy, tzw. „na czarno”. Nieuczciwi pracodawcy wiedzą, że cudzoziemcy często nie są świadomi jak powinno wyglądać ich zatrudnienie i starają się wykorzystać ten fakt. Takie zachowanie jest jednak bardzo ryzykowne i rodzi ryzyko poważnych sankcji.

Pracodawca, który zatrudnia cudzoziemca nielegalnie zapłaci karę grzywny nałożoną przez Państwową Inspekcję Pracy w wysokości od 1000 do nawet 30000 zł. Jednocześnie o działaniach pracodawcy zawiadamiany jest Urząd Skarbowy, który wszczyna kontrolę i może prowadzić osobne postępowanie karnoskarbowe lub wykroczeniowe.

Także obcokrajowiec może zostać ukarany - grzywną od 1000 zł oraz zobowiązaniem do opuszczenia Polski w terminie do 30 dni.

Autor: Radca Prawny Edyta Duchnowska
Portal gastronomiczny GastroWiedza.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone.