Jak zabezpieczyć się przed nieuczciwym pracownikiem w gastronomii
Restaurator zatrudniając pracownika zawsze daje mu pewien kredyt zaufania. Dopuszcza go do swoich tajemnic oraz swojego majątku. Często też inwestuje środki w jego szkolenie oraz ponosi odpowiedzialność za jego błędy. Niestety w ostatecznym rozrachunku nie każdy pracownik okazuje się uczciwy. Zazwyczaj działanie na szkodę pracodawcy motywowane są chęcią osiągnięcia własnego zysku. Warto więc wiedzieć jakie są możliwości prawne zabezpieczenia restauratora oraz w jaki sposób prawo chroni pracodawcę.
Kradzież i zniszczenie mienia
Najczęstszymi przewinieniami pracowników są kradzież i zniszczenie mienia. Oczywiście pierwszym krokiem jaki powinien podjąć restaurator jest zaimplementowanie odpowiednich środków technicznych pozwalających na udokumentowanie takich działań. Najbardziej odpowiednim jest oczywiście monitoring. Warto przy tym pamiętać, że jego wprowadzenie wiąże się z szeregiem obowiązków z zakresu ochrony danych osobowych.
Co istotne, pracownik odpowiada za szkodę wyrządzoną pracodawcy już na podstawie przepisów kodeksu pracy. Nie ma więc konieczności wprowadzania jakichkolwiek dodatkowych postanowień do umów. Takie postanowienia i tak nie mogłyby być bardziej niekorzystne niż przepisy kodeksu.
Jeżeli pracownik wyrządził pracodawcy szkodę, w związku z niewykonaniem, lub nienależytym wykonaniem swoich obowiązków, ponosi on odpowiedzialność materialną. Pracodawca może więc żądać odszkodowania. Jego wysokość nie może przewyższać kwoty trzymiesięcznego wynagrodzenia pracownika, chyba, że udowodnimy, że pracownik działał umyślnie – wtedy tego ograniczenia nie stosuje się. Pracodawca musi wykazać swoją szkodę, działanie lub zaniechanie pracownika oraz związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy nimi. Ważne by podkreślić, że to restaurator zobowiązany będzie do udowodnienia tych okoliczność.
Oczywiście pracownik może również zostać zwolniony dyscyplinarnie, w trybie natychmiastowym. Zachowanie pracownika będące przestępstwem należy również zgłaszać na policję.
Ochrona tajemnicy restauratora oraz jego marki
Często jednak najcenniejsze dobro restauracji to jej tajemnice.
Z niektórymi pracownikami, szczególnie wyższego szczebla jak np. menadżerowie, warto więc zawrzeć oddzielną umowę o zachowaniu poufności. Powinna ona w jasny sposób definiować w szczególności jakie informacje uważamy za tajemnicę oraz zawierać zobowiązanie do zapłaty kary umownej za każde naruszenie tajemnicy, z zastrzeżeniem możliwości dochodzenia kwoty wyższych. Zapłata kary umownej uzależniona jest wyłącznie od naruszenia tajemnicy. Nie ma więc obowiązku wykazywania przez Restauratora szkody oraz jej wysokości czy też udowadniania umyślnego działania pracownika. Warto dodać, że tajemnicą mogą być dowolne informacje mające wartość gospodarczą (np. lista dostawców, używanych produktów, przepisy, dane dotyczące marketingu itd.). W umowie trzeba jednak je skonkretyzować i wskazać zakres tajemnicy.
Pracowniczy obowiązek zachowania poufności
Niezależnie od zawartych umów i podjętych kroków, sam kodeks pracy chroni restauratora. Pracownik ma bowiem obowiązek lojalności wobec pracodawcy oraz zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Obowiązek ten jest aktualny przez cały okres trwania stosunku pracy.
Innym narzędziem działającym na korzyść restauratora jest ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Chroni ona tajemnicę przedsiębiorstwa restauracji z mocy prawa. Restaurator nie może przy tym pozostawać bezczynny i musi jasno określić jakie informacje objęte są tajemnicą, oraz podjąć kroki w celu jej zabezpieczenia. Jest to jednak środek mniej doskonały niż umowa o zachowaniu poufności, gdyż nie zawiera oznaczenia kary umownej. Restaurator musi więc ustalić i wyliczyć wysokość poniesionej szkody, co może być skomplikowane, a niekiedy niemożliwe.
Zakaz konkurencji
Co w przypadku, gdy boimy się, że pracownik odejdzie do konkurenta? Odpowiedzią jest zawarcie umowy o zakazie konkurencji. Należy pamiętać, że musi być ona zawarta na piśmie. Nazwa mówi sama za siebie - dzięki niej pracownik po ustaniu stosunku pracy nie może przez określony czas zatrudniać się u podmiotów konkurencyjnych – zarówno na podstawie umowy o pracę, i jak innych umów. Zakaz obejmuje także współpracę nieformalną, bez umowy, niezależnie czy były pracownik ma z tego tytułu jakiekolwiek korzyści. Jest to praktyczny sposób ochrony przed odejściem pracownika.
Restaurator zobowiązany jest jednak do zapłaty byłemu pracownikowi odszkodowania, które nie może być niższe niż 25% wynagrodzenia pracownika w okresie odpowiadającym ustalonemu okresowi obowiązywania zakazu konkurencji. Takie odszkodowanie może być wypłacone jednorazowo albo też w ratach. Za złamanie zakazu konkurencji pracodawcy przysługuje odszkodowanie.
Edyta Duchnowska - Radca prawny wpisany na listę Radców Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie. Specjalizuje się w obsłudze przedsiębiorców, w szczególności w tematyce spółek prawa handlowego. Pasjonatka prawa autorskiego, w szczególności tematyki związanej z ochroną wizerunku. Zawodowo od ponad 12 lat zajmuje się doradztwem na rzecz przedsiębiorców. Jednak z biegiem lat w ramach swojej działalności prowadzonej ze wsparciem młodych adeptów sztuki prawniczej oraz innych specjalistów, wykształciła się również specjalizacja związana z obsługą branży HoReCa. Właścicielka Kancelarii Radcy Prawnego Edyta Duchnowska