Co grozi restauratorowi za ukrywanie części rachunków

Za każdym razem gdy obsługujemy Gościa w ramach oferowanych usług gastronomicznych, po zakończeniu obsługi powinien on otrzymać potwierdzenie - paragon. Paragon musi pochodzić z zarejestrowanej kasy fiskalnej, a za jego wydanie odpowiada restaurator lub jego pracownik. Wydaje się, że jest to oczywiste i naturalne. Nieuczciwi przedsiębiorcy często próbują jednak uniknąć wystawiania paragonów w celu ukrycia swojego rzeczywistego obrotu.

Paragon fiskalny

Niezależnie od tego czy Klient o to poprosi, w jaki sposób zapłaci, czy tego kto go obsługiwał czy na restauratorze spoczywa obowiązek wydania paragonu fiskalnego potwierdzającego dokonaną transakcję.

Wygląd i struktura paragonu są ściśle określone i uregulowane przez prawo, w tym takie czynniki jak: wielkość i liczba znaków w linii, rodzaj czcionki, szerokość taśmy paragonu. Na paragonie fiskalnym zamieszczone muszą zostać m. in. imię i nazwisko lub nazwa podatnika, adres punktu sprzedaży, siedziby lub miejsca zamieszkania, numer NIP, numer wydruku, data, godzina i minuta sprzedaży, nazwa towaru lub usługi, cena jednostkowa czy kwota podatku.

Czym jest rachunek kelnerski?

Wśród nieuczciwych restauratorów powstała praktyka zastępowania paragonów tzw. „rachunkami kelnerskimi”, co zauważalne jest szczególnie wśród lokali działających przede wszystkim sezonowo, np. podczas sezonu wakacyjnego.

Rachunek kelnerski ma zazwyczaj bardzo podobną formę do paragonu, jednak nigdy nie pochodzi on z kasy fiskalnej. Czasami jest to wydruk z programu komputerowego, dokumentu tekstowego, czy odręcznie wypełniony bloczek. Zazwyczaj wymienione są na nim potrawy zakupione przez gościa wraz z ich ceną, a sam dokument oznaczony jest jako „potwierdzenie zapłaty” czy też „pokwitowanie wpłaty”.

Ponieważ taka transakcja nie jest zarejestrowana na kasie fiskalnej to nieuczciwy restaurator nigdy nie zapłaci należnego od niej podatku.

Odpowiedzialność za niewydanie paragonu

Obowiązek wydania paragonu spoczywa generalnie na restauratorze. W praktyce zazwyczaj przerzucony jest na kelnera, a w przypadku gdy lokal nie zatrudnia kelnera, na inną osobę odpowiedzialną za ewidencję transakcji. Może nią być kierownik zmiany, kucharz, barman czy każda inna osoba przyjmująca zamówienia. To właśnie ta osoba, a nie właściciel restauracji, poniesie ewentualne negatywne konsekwencje niewydania paragonu. Ten fakt jest często wykorzystywany przez nieuczciwych restauratorów, którzy wywierają presję na pracownikach i instruują o tym, by unikać fiskalizowania jak największej ilości transakcji.

Pracownik, który otrzymał takie polecenie nie powinien, a nawet nie może go wykonać. Pracodawca nie może bowiem wymagać zachowania naruszającego powszechnie obowiązujące przepisy prawa. Pracownik, który wykona takie polecenie będzie odpowiadał za jego wykonanie. W określonych sytuacjach, jego odpowiedzialność może zostać zmniejszona w związku z takimi okolicznościami jak groźba pracodawcy, nieumyślność działania czy przymus.

Pracownik powinien więc odmówić wykonania polecenia i rejestrować wszystkie transakcje zgodnie z przepisami. Pracodawca nie ma prawa nakładać z tego powodu żadnych kar. W skrajnych przypadkach pracownik ma prawo do wypowiedzenia umowy z winy pracodawcy.

Osoba, która nakazuje pracownikowi zachowanie sprzeczne z prawem może odpowiadać za sprawstwo kierownicze. Jest to odpowiedzialność w tych samych ramach jak odpowiedzialność wykonawcy polecenia. Za sprawstwo takie odpowiada każdy, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę. Nie uczestniczy w realizacji polecenia, jednak ma pełną kontrolę nad przebiegiem wykonywania polecenia i może w każdym momencie nakazać przerwanie.

Kto kontroluje właściwe wystawianie paragonów?

Uprawnienia do przeprowadzenia kontroli oraz wystawienia mandatu karnego mają kontrolerzy Urzędu Skarbowego. Kontrola nie musi być zapowiedziana a kontrolerzy nie muszą okazywać na początkowym etapie legitymacji czy upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Kontrola może być prowadzona w zasadzie w każdym momencie, w którym lokal jest czynny, także w nocy. Kontrolerzy zazwyczaj ograniczają się do obserwacji, ale mogą także nagrywać obraz u dźwięk czy dokonywać zakupów kontrolowanych. Inspektorzy mają m. in. prawo legitymowania i przesłuchiwania osób, przeszukiwania pomieszczeń i bagażu a także żądać udostępnienia akt, ksiąg rachunkowych i wszelkich innych dokumentów związanych z przedmiotem kontroli. Inspektor ma również prawo do swobodnego przebywania w lokalu i dokonywania oględzin.

Warto zaznaczyć, że w praktyce zdarzają się nieetyczne zachowania ze strony kontrolerów, którzy np. celowo zostawiają na ladzie paragon, który restaurator wydał i wręczył. W razie mandatu w takiej sytuacji warto wystąpić do sądu o jego uchylenie.

Jakie są kary za niewystawianie paragonów fiskalnych?

Osoba, która dopuszcza się sprzedaży z pominięciem kasy fiskalnej, lub niewydania paragonu fiskalnego mimo ciążącego na niej obowiązku, naraża się na mandat karny za wykroczenie skarbowe. Kwota grzywny nałożonej mandatem w 2018 r. mieści się w granicach od 210 zł do 4200 zł.

Należy jednak zauważyć, że istnieje możliwość zakwalifikowania takiego czynu jako przestępstwo skarbowe. Szczególnie w przypadku dużej skali wykroczeń lub popełnienia czynu kolejny raz. W tym wypadku w wyniku postępowania karnoskarbowego sąd może nakazać zapłatę o wiele większej kwoty w wysokości od 700 zł do nawet 5.040.000 zł.

Portal gastronomiczny GastroWiedza.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone.