Zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców od 1 stycznia 2018 r.
Od 01 stycznia 2018 r. do polskiego systemu prawnego wprowadzone zostaną zmiany dotyczące zatrudniania cudzoziemców. Najważniejsze z nich to: wprowadzenie zezwolenia na pracę sezonową, wprowadzenie mechanizmów mających uszczelnić procedurę związaną z wykonywaniem przez cudzoziemców pracy na podstawie oświadczenia, wprowadzenie procedury ułatwiającej kontynuowanie współpracy z cudzoziemcem po upływie okresy pracy na podstawie oświadczenia.
Procedura uproszczona
Do zatrudnienia obywateli Ukrainy w Polsce możliwe jest zastosowanie tzw. procedury uproszczonej, umożliwiającej zatrudnienie bez uzyskiwania zezwolenia na pracę. Procedurę tę można zastosować zarówno do umowy o pracę, jak i umów cywilnoprawnych. Był to bardzo popularny sposób zatrudniania cudzoziemców w Polsce. Zatrudnienie obywatela Ukrainy w tej procedurze wymaga złożenia przez pracodawcę oświadczenia oraz jego zarejestrowania w urzędzie pracy. Obywatel Ukrainy zatrudniany w Polsce musi posiadać ważny dokument potwierdzający legalność jego pobytu.
Pracodawca zobowiązany jest także każdorazowo poinformować o podjęciu lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca, którego zatrudnia na tej podstawie.
W procedurze uproszczonej nie jest wymagany tzw. test rynku pracy. Umowa powinna być zawarta w formie pisemnej zgodnie z warunkami określonymi w oświadczeniu.
Praca na podstawie oświadczenia może być wykonywana przez okres do 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (i jest to niezależne od liczby pracodawców).
Za dokonanie rejestracji oświadczenia po zmianach należy wnieść opłatę w wysokości 30 zł.
Ruch bezwizowy dla obywateli Ukrainy
Warto przypomnieć, że od 11 czerwca 2017 r. zniesiony został obowiązek posiadania wizy przez obywateli Ukrainy podróżujących do UE. Obywatel Ukrainy musi jedynie posiadać paszport biometryczny i spełnić pozostałe warunki wjazdu określone w przepisach. Pobyt w ramach ruchu bezwizowego nie może trwać dłużej niż 90 dni w ciągu 180-dniowego okresu. Cel pobytu nie jest tutaj decydujący. Zmiana ta znacznie uprościła zatrudnienie obywateli Ukrainy przy pracach krótkoterminowych.
Kontynuacja zatrudnienia
Nowelizacja przepisów umożliwia kontynuację zatrudnienia z cudzoziemcem – obywatelem Ukrainy – zatrudnionym na podstawie zarejestrowanego oświadczenia. Warunkiem jest wykonywanie pracy przez okres nie krótszy niż 3 miesiące u danego pracodawcy oraz złożenie przez pracodawcę przed upływem okresu wykonywania pracy na podstawie oświadczenia wniosku o wydanie zezwolenia na pracę dla tego cudzoziemca. Cudzoziemiec musi być zatrudniony na tym samym stanowisku oraz na podstawie umowy o pracę.
Po spełnieniu wskazanych powyżej warunków i przy prawidłowo złożonym wniosku, praca wykonywana przez cudzoziemca w okresie przed wydaniem decyzji wojewody dotyczącej zezwolenia na pracę, a po upływie okresu wskazanego w oświadczeniu będzie pracą legalną. Ma to zachęcić pracodawców do zatrudniania cudzoziemców na podstawie umowy o pracę i pozwolić na nieprzerwane zatrudnienie podczas trwania procedury.
Zatrudnienie na podstawie zezwolenia na pracę
Zasadą jest zatrudnienie cudzoziemców spoza UE, w tym obywateli Ukrainy, na podstawie zezwolenia na pracę (mamy kilka typów zezwoleń: A, B, C, D i E). Pracodawca w tym celu musi złożyć wniosek o wydanie odpowiedniego zezwolenia na pracę cudzoziemca u właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę pracodawcy wojewody. Do wniosku załącza się oryginały lub urzędowo potwierdzone kopie dokumentów przetłumaczonych na język polski przez tłumacza przysięgłego.
Do wydania zezwolenia niezbędne jest wykonanie tzw. testu rynku pracy, tj. uzyskanie, od właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę pracodawcy, starosty informacji o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych danego pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla danego pracodawcy.
W większości zezwolenie jest wydawane na czas określony do 3 lat. Możliwe jest przedłużenie tego okresu, a w tym celu należy złożyć kolejny wniosek.
Złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę lub przedłużenie zezwolenia na pracę wymaga dokonania odpowiedniej opłaty.
Zatrudnienie bez zezwolenia
Istnieją wyjątki, umożliwiające zatrudnienie cudzoziemców w Polsce bez zezwolenia na pracę. Bez zezwolenia można zatrudnić cudzoziemców, m.in.:
- posiadających status uchodźcy nadany im w Polsce;
- którzy otrzymali ochronę uzupełniającą w Polsce;
- posiadających zezwolenie na pobyt stały;
- posiadających zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE wydane w Polsce lub w wyjątkowych sytuacjach udzielone przez inne państwo członkowskie UE;
- posiadających zgodę na pobyt tolerowany w Polsce;
- korzystających z ochrony czasowej w Polsce;
- korzystający z ochrony humanitarnej w Polsce;
- będący ofiarami handlu ludźmi, jeśli spełniają określone warunki;
- posiadający zezwolenie na pobyt czasowy w Polsce udzielone w związku z zawarciem małżeństwa z obywatelem polskim lub cudzoziemcem posiadającym status uchodźcy, ochronę uzupełniającą, zezwolenie na pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego UE, pobyt tolerowany lub ochronę czasową nadaną mu w Polsce;
- którzy w wyniku sytuacji życiowej zachowali prawo do pobytu na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w Polsce;
- posiadających ważną Kartę Polaka;
- prowadzących szkolenia, biorących udział w stażach zawodowych, pełniących funkcje w programach realizowanych w ramach działań UE lub innych międzynarodowych programach pomocowych;
- będących nauczycielami języków obcych, którzy wykonują pracę w przedszkolach, szkołach, placówkach, ośrodkach, zakładach kształcenia nauczycieli lub kolegiach;
- będących studentami studiów stacjonarnych w Polsce studiujący w Polsce na podstawie wizy;
- będących studentami studiów stacjonarnych w Polsce studiujący w Polsce i przebywających w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy wydanego z tytułu studiów przez cały okres ważności zezwolenia na pobyt; będących absolwentami polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach i w instytutach naukowych i badawczych;
- należących do innych grup, tj. nauczycieli języków obcych, delegowanych do pracy w instytucjach kultury, członków sił zbrojnych, stałych korespondentów środków masowego przekazu, sportowców, duchownych.
Zezwolenie na pracę sezonową
Zezwolenie na pracę sezonową będzie nowym typem zezwolenia na pracę w Polsce. Zezwolenie będzie wydawane przez starostę właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub siedzibę pracodawcy. Możliwe będzie uzyskanie tego typu zezwolenia na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym. Wykaz prac, przy których dopuszczalne będzie wykonywanie pracy sezonowej uregulowany będzie w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej, a wniosek o wydanie tego zezwolenia podlegać będzie opłacie w wysokości 30 zł.
Między innymi obywatele Ukrainy traktowani będą preferencyjnie i zostaną zwolnieni z tzw. testu rynku pracy oraz będą mogli otrzymać wpis wielosezonowy – do 3 lat. Możliwe będzie powierzenie im pracy innej niż sezonowa w okresie do 30 dni.
Umowa z cudzoziemcem
Umowa zawierana z cudzoziemcem ma mieć obowiązkowo formę pisemną i powinna być przetłumaczona, tak aby mógł on się z nią swobodnie zapoznać. Zatrudniających cudzoziemców obowiązują wszystkie obowiązki przewidziane w przepisach prawa polskiego np. dla pracodawców czy zleceniodawców.
Autor: Radca Prawny Edyta Duchnowska
Portal gastronomiczny GastroWiedza.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone.